Basketbol, beş kişilik takım şeklinde topla ve elle oynanan bir spordur.  Takım oyunu olan basketbolda, yüksekliği 3,05 metre olan bir çemberden topun geçirilmesi gerekir. Dünya çapında popülaritesi olan bu spor, dünyada ilk kez James Naismith tarafından 1891 senesinde oynanmaya başlamıştır. O dönemde beysbolcuların ve atletlerin antrenmanlarında tahtadan yapılmış olan bir sepetin içine topun sokulmasıymış ama zaman içinde gelişerek başlı başına bir spor haline gelmiş. Şimdilerde profesyonel şekilde oynanan ve dünya çapında bir yeri olan spordur.

  • Basketbol 2 takımım karşılaÅŸması ile oynanır ve her takım 5 kiÅŸiden oluÅŸmaktadır.
  • Basketbol maçında belirlenmiÅŸ olan süresin sonunda karşı takımdan daha fazla sayı olan takım kazanmış sayılır.
  • Basketbol maçı hakem, teknik komiser ve masa görevlileri tarafından kontrol edilmektedir.

Basketbol Sahasında Var Olan Kurallar

  • Basketbol maçı yapılacak olan sahanın kuralar gereÄŸinde belirlenen sınır çizgilerine sahip olması gerekir. Ayrıca engellerden uzak, sert yüzeyi bulunan düz bir zeminde olması önemlidir.
  • Sahadaki serbest atış dairesi ile orta saha dairesi çizginin içinden ölçüldüğünde 1,80 metre çapında olmalıdır.
  • Sahadaki serbest atış çizgisi tam olarak dip çizgisinden 5,80 metre uzakta olmalıdır.
  • Sahada bulunan potanın çember kısmının merkezdeki iz düşümünden 1,25 metre çapında çizilmiÅŸ bir yarım daire alanı olması gerekir.
  • Sahada bulunan 3 sayı çizgisi potanın çember kısmının iz düşümünden 6,75 metre çapında çizilere yarım dairedir.
  • Sahada bulunan serbest atış çizgisinden dip çizgiye kadar çizilecek olan çizgi 5,80 metre boyunda ve 2,45 metre eninde olmalıdır.

Basketbol Takımları

  • Bir takım takım kaptanı dâhil 12 oyuncudan, antrenörden, antröner yardımcısından, tercümandan, fizyoterapistten, istatistikçiden, menajerden, doktordan oluÅŸmalıdır.
  • Basketbol maçında her daim 5 tane oyuncunun yer alması gerekir, yedek basketbol oyuncuları ile yapılacak olan alakalı yapılacak olan deÄŸiÅŸikliklerin tamamı kurallar çerçevesinde yapılır. Oyuncu deÄŸiÅŸiklikleri oyuncu deÄŸiÅŸikliÄŸi ile hakemin çağırmasında, oyun durduÄŸunda ve maçın devre arasında yapılmaktadır.
  • Basketbol maçında oynayan oyuncular formasında 4 den 15 kadar olan numaraları kullanabilir.
  • Basketbol maçında elde, bilekte, bacakta, dirsekte herhangi bir takı ve aksesuar kullanamaz ve tırnaklarından basketbol kurallarına göre kesilmiÅŸ olması gerekir.

Basketbol Oyun Kuralları

  • Basketbol maçlarının tamamı hakem ile yönetilir, her devre sonrasında saha deÄŸiÅŸimi yapılır ve misafir olan takım saha seçme hakkına sahiptir.
  • Basketbol maçı, orta sahada yer alan çizgiden takımlardan birer tane oyuncunun arasında yapılacak olan hava atışı ile baÅŸlar. Hava atışını yapan oyuncular takım arkadaÅŸlarına top verme çabası ile oyuna baÅŸlar.
  • Basketbol maçı 10 dakikalık olan 4 periyottan oluÅŸmaktadır, beraber kalma durumlarında uzatmalara gidilir. Takımların iki tanesi de ilk üç periyotta ve uzama periyotlarında 2 dakikalık bir tane, dördüncü periyotta ise 2 dakikalık iki tane mola verir. Ä°kinci ile üçüncü periyot arasında 15 dakika süren devre arasına çıkılır.
  • Hücum etmekte olan takım 24 saniye içerisinde hücumu tamamlamak ve 8 saniye içinde de kendine ait olan sahayı terk etmek zorundadır. Aksi olan durumlarda topun kullanım hakkı karşı takıma geçer.
  • Takımların ikisi de 5 kiÅŸiden oluÅŸmaktadır ve sınırsız ÅŸekilde oyuncu deÄŸiÅŸikliÄŸine gitme hakkına sahiptir. Oyundan çıkan oyuncular faul ile alakalı olan haklarını tamamlamışsa tekrardan oyuna girme hakkına sahiptir. BeÅŸ tane olan oyuncuların 2 tanesi forward, 2 tanesi guard ve 1 tanesi post olarak oyunda yer alır.
  • Oyunda bulunan oyuncular top ile beraber ÅŸut atma, pas atma ve top sürme haklarına sahiptirler. Oyuncular top sürme esnasında topu eline alıp durma hakkına sahip deÄŸildir, elinde olan topu istediÄŸi kiÅŸiye ve yöne doÄŸru ÅŸut ismi verilen atış ile atmalıdır.
  • Basketbol maçını 1 tane baÅŸhakem ve 1 tane yardımcı hakem yönetir.
  • Basketbol maçında 54 tane faul almış olan oyuncu oyun dışı edilir ve bu maçta tekrardan oyuna girme hakkı bulunmaz. Oyuncuların kendi yaptıkları faullerin toplamları takımın faul toplamını da etkiler. Toplam olarak 4 tane takım faulü yapmış olan takımın karşısında yer alan takım serbest atış kullanabilme hakkı kazanmaktadır.
  • Hakemlerin düdüklerinin çalmasından ya da sayı atışlarından sonra oyun durur. Sayıyı kaybetmiÅŸ olan takımın potasının arkasındaki çizginin arka kısmından topun oyuna girmesi ile oyun tekrardan baÅŸlar. Oyun içinde var olan durumlar neticesinde hakemin belirlediÄŸi yerlerden de top oyuna sokulur.
  • Basketbol topu çemberden ya da potadan dönerse ve hakem oyunu durdurmazsa oyun olduÄŸu yerden devam eder. Ayriyeten oyuncular sahada bulunan çizgilerin dış kısmı ile temas halinde olmadıkça, basketbol topu çizgilerin dışına çıkmadıkça, basketbol topu havadan belirlenmiÅŸ olan saha çizgilerinin dışına çıkarsa ve oyuncular topu sahaya çevirebilirse maç devam eder.
  • Üç sayı çizgisini gerisinden yapılacak olan ve baÅŸarılı olan sayılar 3 sayı, üç sayı çizgisinin iç kısmından yapılacak olan ve baÅŸarılı olan sayılarda 2 sayı olarak haneye yazılır.
  • Kuralların ihlal edilmesinden kaynaklı kazanılan serbest atışlardan kazanılan sayılar 1 sayı olarak haneye yazılır.
  • Faullerden kaynaklı kazanılan serbest atışlardan kazanılan sayılar 1 sayı olarak haneye yazılır.
  • Faul yapılan durumlarda ve bireysel anlamda yapılan kural ihlallerinde oyuncular cezalandırılır. Kural ihlali; 3 saniyeden daha fazla pot içinde kalma, topun çizginin dış kısmına çıkması ve hatalı yürüme diye sıralanabilir. Bu tarz durumlarda topun kullanma hakkı karşıda bulunan takıma geçer. Yapılacak olan bireysel fauller; tutma, vurma, çekme, itiÅŸme diye sıralanabilir. Bu durumlar oyuncuların faul cezası almasını saÄŸlar. Ayrıca yapıldığı yere göre karşı takım topu yandan sokabilir veya serbest atış hakkı kazanabilir.
  • Faulün yapıldığı zamana, yere ve nasıl yapıldığına göre serbest atış hakkının ne kadar olduÄŸu deÄŸiÅŸebilir.